Πανιερώτατε, σεβαστοί πατέρες, ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Ἡ τοπική μας Ἐκκλησία σήμερα τιμᾶ τήν μνήμη τοῦ μακαριστοῦ προκατόχου μας κυροῦ Πολυκάρπου Βαγενᾶ θέλοντας νά δείξει τήν εὐγνωμοσύνη πρός ἕναν ἄνθρωπο πού ἐπί 17 ὁλόκληρα χρόνια ἀναλώθηκε στήν διακονία τοῦ Εὐαγγελίου, ζυμώθηκε μέ τόν τόπο μας καί ἄφησε πολύτιμες πνευματικές παρακαταθῆκες καί ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἐμπνεύστηκαν ἀπό τό παράδειγμά του καί τήν ἀγάπη του πρός τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία. Ταυτοχρόνως ὅμως, καθώς συμπληρώθηκαν 30 κιόλας χρόνια ἀπό τήν πρός Κύριον ἐκδημία του, θέλει νά ὑπενθυμίσει σέ ὅλους μας μία μεγάλη ἀλήθεια: αὐτή τῆς διαδοχῆς καί τῆς συνέχειας, γιά τήν ὁποία εἴμαστε ὅλοι ὑπεύθυνοι, τόσο ἔναντι τοῦ Θεοῦ ὅσο καί ἔναντι τῶν ἀνθρώπων.

Πρίν ἔρθουμε, ὑπακούοντας στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ἔχοντας ὡς πολύτιμη εὐλογία σταυροῦ καί ἀναστάσεως τήν παρακαταθήκη τοῦ Θείου καί Τελεταρχικοῦ Πνεύματος ὅπως μᾶς τήν παρέδωσε ἡ Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, μελετήσαμε καί σταθήκαμε ἐπί μακρόν στήν ζωή καί τό ἔργο τῶν ἀειμνήστων προκατόχων μας. Ἕνα ἐρώτημα μᾶς συνεῖχε καί ἐξακολουθεῖ νά μᾶς συνέχει: τί ἄφησαν στούς ἑπόμενους ἐπισκόπους ὡς δωρεά, ὡς χρέος συνέχειας, ὡς προτεραιότητα στήν ποιμαντορία τους; Τί ἄφησαν στό λαό τοῦ Θεοῦ; Ποιά ἀνάμνηση ἔχουν οἱ ἄνθρωποι γιά αὐτούς; Ἀδυσσώπητος ἄλλωστε εἶναι ὁ χρόνος, ὁ ὁποῖος κρατᾶ στήν Ἱστορία ὀνόματα ἀνθρώπων πού προηγήθηκαν. Καθώς λοιπόν μελετήσαμε τήν ζωή καί τό ἔργο τῶν προκατόχων μας σταθήκαμε μέ πολλή προσοχή στόν μακαριστό Πολύκαρπο. Εἴδαμε στοιχεῖα πού μᾶς ἐνέπνευσαν ἀληθινά καί θεωρήσαμε ὅτι δέν θά ἔπρεπε νά τά ἀφήσουμε ἀπρόσληπτα.

Κι ἐκεῖνος, ὅπως καί ἐμεῖς, ἦταν ξένος τοῦ τόπου. Διακόνησε στά πιό κάρπιμα χρόνια τῆς ἱερατικῆς του διακονίας στήν Θεσσαλία, παρά τῷ μακαριστῷ Μητροπολίτῃ Τρίκκης καί Σταγῶν Διονυσίῳ. Αὐτό δέν τόν ἐμπόδισε νά γίνει ἕνα μέ τόν τόπο, τήν Κέρκυρα, τούς Παξούς καί τά Διαπόντια Νησιά. Γιά ἕναν ἐπίσκοπο ἰσχύει ὁ λόγος τοῦ πρωτοχριστιανικοῦ κειμένου τῆς πρός Διόγνητον ἐπιστολῆς: «Πᾶσα ξένη, πατρίς αὐτῶν ἐστίν, καί πᾶσα πατρίς ξένη». Γιατί πατρίδα εἶναι τό γεώργιον τοῦ Κυρίου. Εἶναι οἱ ἄνθρωποι πού καλούμαστε νά ποιμάνουμε. Νά συμβάλουμε μέ τόν δικό μας τρόπο καί μέ τά δικά μας χαρίσματα στόν σκοπό τῆς σωτηρίας μας. Στήν ἐκπλήρωση τῆς ἀποστολῆς μας. Εἴμαστε ὅμως καί ἄνθρωποι καί μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός νά ἔχουμε συναισθήματα. Νά δενόμαστε μέ τόν τόπο στόν ὁποῖο ζοῦμε τό πιό παραγωγικό μέρος τῆς ζωῆς μας, πού εἶναι ἡ εὐθύνη στήν πληρότητά της. Καί ἕνας ἐπίσκοπος δέν ἵσταται σέ ἕναν θρόνο ὡς ὁ ἡγούμενος, ἀλλά ὡς ὁ διακονῶν. Δέν μπορεῖ παρά νά ἀγαπήσει τούς ἀνθρώπους μέ τούς ὁποίους συνδέεται. Ἀκόμη κι ἄν γευθεῖ καί τήν ἀπόρριψη ἀπό κάποιους ἀπό αὐτούς. Γιατί ἡ διακονία δέν ἔχει ὡς προϋπόθεσή της τήν δόξα τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά τήν δόξα τοῦ Θεοῦ. Ὅμως, κι αὐτό εἶναι τό παράδοξον καί ἡ δωρεά τῆς χάριτος, ἕνας Ἐπίσκοπος δέν μπορεῖ νά μήν ἀγαπᾶ τούς πάντας, ἀκόμη καί ἐκείνους πού τόν δυσκολεύουν. Στήν καρδιά τοῦ Ἐπισκόπου δέν ὑπάρχει προσκόλληση σέ τόπους, ἀλλά ἡ ἐπιθυμία γιά ὁλοκληρωτική καί πληρωτική προσφορά. Ὁ τόπος ὀμορφαίνει τήν ζωή μας. Ὅμως τελικά δέν εἶναι τό ἀπό ποῦ ξεκινᾶ κάποιος τήν ζωή του, ἀλλά ἐκεῖ ὅπου τήν καταξιώνει.

Διαπιστώσαμε ἀκόμη ὅτι ὁ μακαριστός προκάτοχός μας εἶχε ἀνύστακτο ἐνδιαφέρον γιά τούς ἀνθρώπους. Μέ ἁπλότητα, ταπείνωση καί ἀγάπη προσέγγιζε ὅλους ὅσους τόν χρειάζονταν ἀληθινά. Ἦταν πνευματικός πατέρας, γνήσιος καί στιβαρός. Συνδεόταν μέ τούς ἀναζητητές τῆς ἀλήθειας καί καλλιεργοῦσε, τήν ἴδια στιγμή, τήν ἀγάπη γιά τό Χριστό καί τήν ἀλήθεια τῆς πίστεως σέ ὅλους. Γι’ αὐτό καί δέν δίσταζε νά συνδεθεῖ μέ τούς ἀνθρώπους. Νά ἔχει τήν πόρτα τοῦ σπιτιοῦ του ἀνοικτή. Νά φροντίζει ὥστε νά ὑπάρχει ἑστία καί γιά τά παιδιά καί τούς νέους πού ἤθελαν νά βρίσκουν χῶρο ἀληθινῆς ἀναψυχῆς, ὅπως ἐπίσης καί τροφή καί βοήθεια σέ καιρούς φτώχειας καί δυσκολίας. Νά κάνει τό πρόβλημα τοῦ καθενός δικό του πρόβλημα. Πρωτίστως ὅμως νά διακηρύττει τόν Χριστό. Καί ἔτσι ἄφησε μνήμη ἀνθρώπου πού πίστευε στόν Χριστό καί πάλευε γιά τούς ἀνθρώπους. Αὐτό ἄλλωστε, εἶναι καί τό ἔργο τοῦ ἐπισκόπου. Νά εἶναι κατά Χριστόν πατέρας καί συμπαραστάτης. Νά συμπάσχει, νά συγχαίρει, νά συγχωρεῖ καί νά συμπορεύεται μέ τίς ἀνάγκες τοῦ λαοῦ του. Καί ὄχι μόνο σέ διαπροσωπικό ἐπίπεδο, ἀλλά καί στό τί ζητᾶ ἡ τοπική κοινωνία ἀπό τήν Ἐκκλησία. Νά εἶναι ἀνοικτός σέ προτάσεις καί συνεργασίες. Καί τήν ἴδια στιγμή νά αἰσθάνεται ὅτι ὁ ἐπίσκοπος καλεῖται νά δημιουργεῖ μικρότερες ἤ μεγαλύτερες ὀάσεις πνευματικές, σάν λυχνάρια τιθέμενα ἐπί τήν λυχνίαν, γιά νά φέγγουν πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ.

Εἴδαμε τήν μέριμνα καί τήν ἀγωνία του νά χειροτονήσει καλούς κληρικούς. Ἀνθρώπους δηλαδή πού θά εἶχαν πνεῦμα ἀφιερώσεως στό Εὐαγγέλιο. Πού θά αἰσθάνονταν τήν εὐθύνη τῆς λειτουργικῆς καί λατρευτικῆς ζωῆς, δηλαδή τῆς κατ’ ἐξοχήν παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας. Πού θά ἔχουν ἀκέραιο ἦθος καί θά κάνουν τούς ἀνθρώπους νά αἰσθάνονται ὅτι ἡ πίστη γίνεται γιά τόν ἄνθρωπο ἡ ἀφετηρία μιᾶς ζωῆς πού ἀποσκοπεῖ στήν διακονία τοῦ παραδείγματος καί ὄχι τῶν θεωρητικῶν λόγων. Διότι κουράζει ἡ ἀσυνέπεια. Τό κήρυγμα, τό ὁποῖο δέν συνοδεύεται ἀπό ἔμπρακτη βίωση τῶν ὅσων λέγονται. Καί ἀληθινά πνευματικός ἄνθρωπος εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος προσπαθεῖ πρωτίστως νά ἐφαρμόσει στόν ἑαυτό του τά ὅσα διακηρύττει στούς ἄλλους. Ἀκόμη κι ἄν αὐτός ὁ δρόμος γεννᾶ δυσκολίες. Ἔτσι ὁ μακαριστός προκάτοχός μας μᾶς ἄφησε καλούς καί ἐκλεκτούς ἱερεῖς, μοναχούς καί μοναχές. Μπόλιασε τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ μέ νέους κλάδους καί ἔδωσε τήν εὐκαιρία νά γευθεῖ ὁ λαός τοῦ Θεοῦ καλούς καρπούς. Καταξίωσε κατ’ αὐτόν τόν τρόπο τήν ἐπισκοπική του διακονία, διότι ἡ μέριμνα δέν εἶναι μόνο γιά τό σήμερα, ἀλλά γιά τήν συνέχεια καί τήν διαδοχή τῶν ποιμένων, οἱ ὁποῖοι δέν μπορεῖ παρά νά πληροῦν κριτήρια πρωτίστως πνευματικά.

Αὐτές ἦταν κάποιες ἀπό τίς παρακαταθῆκες τοῦ μακαριστοῦ προκατόχου μας πού μᾶς συγκίνησαν. Καί ἐρχόμενοι στήν Κέρκυρά μας διαπιστώσαμε ὅτι δέν ἦταν μόνο πληροφορίες τά ὅσα μάθαμε καί μελετήσαμε. Ἦταν ἁπτή πραγματικότητα. Δοξάσαμε λοιπόν καί δοξάζουμε τόν Πανάγαθο Θεό πού ὁ μακαριστός Πολύκαρπος ὄντως ὑπήρξε ἐπίσκοπος μέ πολλούς καρπούς. Καί ἦταν τελικά καρποφόρος ἡ ἐπισκοπική του διακονία. Μᾶς τό εἶπαν οἱ ἄνθρωποι πού τόν γνώρισαν ἀπό κοντά. Τό διαπιστώσαμε στά πνευματικά του παιδιά, πού ἀκόμη καί σήμερα τόν θυμοῦνται καί τόν τιμοῦνε. Καί χαιρόμαστε πού μποροῦμε νά εἴμαστε συνεχιστές τοῦ ἔργου καί τῆς κατά Θεόν πορείας του.

Ὁ χρόνος ἀποτελεῖ γιά ὅλους μας ἕναν ἐχθρό ἀδυσσώπητο. Μᾶς δίδεται ὡστόσο ἀπό τόν Θεό ὡς καιρός εὐπρόσδεκτος, ὡς ἀφορμή σωτηρίας, ἐπιγνώσεως τοῦ θείου θελήματος, κατανοήσεως τοῦ τί σημαίνει ἡ Ἐκκλησία ὡς Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὡς ἄνθρωποι δέν μποροῦμε νά ἰσχυριστοῦμε ὅτι δέν εἴμαστε ἀτελεῖς. Γι’ αὐτό καί μέσα στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ ὁ καθένας μας καταθέτει τά χαρίσματά του, ἐπιτελεῖ τόν ἀγώνα του τόν πνευματικό καί παρακαλεῖ τήν θεία χάρη νά ἀναπληρώσει τά ἐλλείποντα καί νά θεραπεύσει τά ἀσθενῆ. Ἔρχεται ὁ καιρός τῆς ἀναλύσεως τοῦ καθενός μας. Ὅσο προχωροῦμε πρός αὐτό τό σημεῖο οὐδόλως λιγοστεύει ἡ ἐλπίδα μας, διότι πιστεύουμε στήν αἰωνιότητα.

«Ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου» ἔλεγε ὁ μακαριστός προκάτοχός μας. Αὐτή ἡ βασιλεία δέν εἶναι μόνο γιά τόν κόσμο καί τούς ἀνθρώπους, ἀλλά καί γιά τόν καθέναν μας προσωπικά. Γιά τόν μακαριστό προκάτοχό μας, Μητροπολίτη Κερκύρας καί Παξῶν κυρό Πολύκαρπο ἡ συνάντηση μέ τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ξεκίνησε παιδιόθεν καί κορυφώθηκε στά χρόνια τῆς ἐπικοπικῆς του διακονίας. Ἦρθε καί γιά ἐκεῖνον, πρίν ἀπό 30 χρόνια, ἡ στιγμή κατά τήν ὁποία αὐτή ἡ συνάντηση δέν παρέμεινε μόνο στήν ὥρα τοῦ ἐπιγείου θυσιαστηρίου, τῆς προσφορᾶς καί τῆς διακονίας, τῆς μέριμνας γιά τήν Ἐκκλησία καί γιά τό ἔργο τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἔγινε συνεχής κοινωνία στό ἐπουράνιο θυσιαστήριο, ὅπου κατέστη λειτουργός τοῦ Κυρίου μας. Εἰσῆλθε καί ὁ ἴδιος εἰς τήν χαράν τοῦ Θεοῦ. Κι ἐμεῖς ἀπόψε τιμοῦμε τήν μνήμη του ὄχι ὡς τήν μνήμη ἑνός κεκοιμημένου πού προσέφερε πολλά, ἀλλά ὡς τήν μνήμη ἑνός ἔτι ζῶντος. Πού μᾶς ἐνισχύει μέ τίς προσευχές του, μέ τήν ἐντρύφηση στό παράδειγμά του, μέ τήν ζῶσα πίστη του στόν Κύριό μας.

Γιά τήν ἐκδήλωση λοιπόν αὐτή τοῦ χρέους καί τῆς τιμῆς θέλουμε νά εὐχαριστήσουμε ὅσους ἀποδέχτηκαν τήν πρόταση τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας νά συμμετάσχουν ὡς ὁμιλητές. Τόν Πανιερώτατο Μητροπολίτη Κορωνείας κ. Παντελεήμονα, τόν ὁποῖο πολύ ὑποληπτόμεθα καί σεβόμεθα ὡς ἕναν ἐκ τῶν διδασκάλων μας τόσο στήν ὁμιλητική ὅσο καί στήν ἀρχοντιά καί τήν ἀγάπη πρός τήν Ἐκκλησία, μέ τόν ὁποῖο ὁ μακαριστός Πολύκαρπος συνδεόταν μέ φιλία ἀπό τήν πρώτην διακονίαν τους, ἐκεῖ ὅπου ἔμαθαν ἀπό κοινοῦ πολλά γιά τόν τρόπο ποιμαντικῆς τῆς Ἐκκλησίας καί ἐνισχύθηκαν στήν πίστη. Τόν Πρωτοπρεσβύτερο π. Σπυρίδωνα Προβατᾶ, Ἁρχιερατικό Ἑπίτροπο Κερκυραίων καί ἀγαπητό συνεργάτη μας, ὁ ὁποῖος διακόνησε μέχρι τέλους τόν μακαριστό Πολύκαρπο, μέ ἀφοσίωση καί αὐταπάρνηση καί γνώρισε πολλές ἀπό τίς πτυχές τοῦ χαρακτῆρα καί τῆς προσωπικότητος τοῦ Ἱεράρχου. Τήν Γερόντισσα Εὐφημία, καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παντοκράτορος Ἁγίου Ἀθανασίου Ἀγροῦ, ἐκλεκτό πνευματικό τέκνο τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου, ἡ ὁποία ὑλοποίησε ἕνα ἀπό τά ὁράματά του, νά ὑπάρξει μία μοναχική ἀδελφότητα στήν ὁποία νά βιώνεται ὁ ἀληθινός ἀνατολικός μοναχισμός, σέ ἕναν τόπο πού τόν εἶχε ἀνάγκη. Τό μοναστήρι κρατᾶ ἄσβεστες τίς πνευματικές ὑποθῆκες τοῦ Μητροπολίτου Πολυκάρπου, ἀποτελῶντας γιά τήν Μητρόπολη καί τό νησί μας πνευματικό φάρο. Εὐχαριστοῦμε τό Τμῆμα Ἐγχόρδων τῆς Παλαιᾶς Φιλαρμονικῆς Κέρκυρας, τό ὁποῖο ἀνταποκρίθηκε στήν πρόκληση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως νά ἀνοίξει τήν ἐκδήλωση παρουσιάζοντας ἕνα σύντομο μουσικό πρόγραμμα ἀφιερωμένο στήν μνήμη ἑνός ἀνθρώπου πού τοῦ ἄρεσε ἡ κλασική μουσική. Ὅλους ὅσους ἐργάστηκαν γιά τήν παρουσίαση ἀρχειακοῦ ὑλικοῦ, τόν γραμματέα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως κ. Κωνσταντῖνο Θύμη καί ὅλους καί ὅλες ἐσᾶς πού ἀνταποκριθήκατε στήν πρόσκληση τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας καί τιμᾶτε μέ τήν σειρά σας τήν μνήμη τοῦ μακαριστοῦ.

Πολυκάρπου, τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Κερκύρας καί Παξῶν εἴη αἰωνία ἡ μνήμη!

Κέρκυρα, 29 Μαρτίου 2014