Ιερός Ναός Παναγίας Κασσωπίτρας (Κασσιώπη)
Η θαυματουργή διάσωση της εικόνας Της Θεοτόκου Κασσωπιτρα από την καταστροφή του Μπαρμπαρόσα
Λίγα χρόνια μετά το θαύμα της θεραπείας του Στέφανου, το 1537, η Κασσιόπη βίωσε το μένος του οθωμανικού στόλου του Σουλεϊμάν. Υπό την αρχηγία του διαβόητου Μπαρμπαρόσσα, οι Τούρκοι επιτέθηκαν στην Κέρκυρα και ισοπέδωσαν σχεδόν ολοκληρωτικά την Κασσιόπη. Η εκκλησία της Κασσωπίτρας δεν ξέφυγε από την καταστροφική μανία, όμως η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας διασώθηκε με θεϊκή επέμβαση.
Αν αυτό φαντάζει υπερβολικό, το επιβεβαιώνει ο Γάλλος βαρόνος Blancard, όπως ο ίδιος το σημειώνει στο ημερολόγιο της εκστρατείας του. Ο βαρόνος, επικεφαλής της γαλλικής αρμάδας και σύμμαχος των Τούρκων, με σεβασμό προς τη χριστιανική του πίστη, έπλευσε με το στόλο του τρεις ημέρες μετά την επίθεση, για να δει αν κάποια ίχνη είχαν απομείνει. Βρήκε τον ναό σχεδόν ερειπωμένο· η σκεπή είχε καταρρεύσει, οι τοίχοι στέκονταν όρθιοι, το εσωτερικό ήταν γεμάτο ερείπια, ζώα, ενώ τα πολύτιμα αντικείμενα είχαν αφαιρεθεί. Οι εικόνες που δεν είχαν υλική αξία, κρέμονταν ακόμα στους τοίχους, ατιμασμένες με αίμα και ακαθαρσίες σημάδι βεβήλωσης από τους Τούρκους.
Και όμως, η εικόνα της Θεοτόκου παρέμεινε άθικτη, περιτριγυρισμένη από ασημένια τάματα. Ο Blancard δοκίμασε να μάθει το γιατί: ένας Τούρκος στρατιώτης είχε δοκιμάσει να πάρει τα τάματα και μόλις ακούμπησε την εικόνα, τυφλώθηκε. Κανείς άλλος δεν τόλμησε να πλησιάσει. Ο βαρόνος, συγκλονισμένος από το θαύμα, προσευχήθηκε μπροστά στην εικόνα πριν φύγει.
Η ίδια εικόνα που χάρισε το φως στον Στέφανο, στέρησε το φως από τον βέβηλο στρατιώτη. Η διήγηση είναι αληθινή: το ημερολόγιο του Blancard, γραμμένο για τον βασιλιά Φραγκίσκο, διασώζεται μέχρι σήμερα. Η γαλλοτουρκική συμμαχία κατά των Ενετών δεν αφήνει περιθώρια πολιτικού καιροσκοπισμού ό,τι καταγράφηκε, είναι η ζωντανή αλήθεια ενός μεγάλου θαύματος.
Μετά την καταστροφή της εκκλησίας, οι Ενετοί μετέφεραν την εικόνα στο αρμοστείο της πόλης. Αν και το 1590 αποκατέστησαν την εκκλησία, η εικόνα δεν επέστρεψε στη θέση της· περιπλανήθηκε σε διάφορους ναούς της Κέρκυρας και μόλις το 1967, μετά τέσσερις αιώνες, επέστρεψε ένδοξα στην Κασσιόπη.
Τέσσερις αιώνες απουσίας ίσως έσβησαν από τη μνήμη τα θαύματά της, όμως στη συνείδηση των κατοίκων της Κασσιόπης και των γύρω περιοχών, η χάρη της Θεοτόκου παραμένει αμείωτη. Λίγοι εκτός Κέρκυρας γνωρίζουν σήμερα πως η εικόνα της Παναγίας Κασσωπίτρας αποδίδεται στον Ευαγγελιστή Λουκά και πως πριν λίγους αιώνες, στάθηκε αφορμή για θαύματα πέρα από καθετί ανθρώπινα κατανοητό.
Φτάνει να δει κανείς τις αμέτρητες υπογραφές πιστών στις τοιχογραφίες του ναού, σφραγίδες αιώνιου προσκυνήματος επί αιώνες. Η λιτανεία της θαυματουργής εικόνας την 8η Μαΐου κάθε χρόνο στην Κασσιόπη, συνδέει την παράδοση με το θαύμα της ίασης του Στέφανου. Τον υπόλοιπο χρόνο, η εικόνα δεσπόζει στην εκκλησία, που από μόνη της αποτελεί μοναδικό μνημείο πίστης και ιστορίας.
Η εκκλησία επιβίωσε πολέμους, σταυροφορίες, πειρατές, λεηλασίες, εγκατάλειψη, αλλά ποτέ δεν έπαψε να λειτουργεί και να μυεί γενιές πιστών στη χάρη της Παναγίας. Εξωτερικά, διατηρεί στοιχεία καθολικού ναού λόγω της ανακατασκευής των Ενετών τον 16ο αιώνα· εσωτερικά, οι βυζαντινές τοιχογραφίες και εικόνες αφηγούνται ιστορία αιώνων, ενώ δεσπόζει η θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου.
Σημείωση: Το κείμενο βασίζεται στο βιβλίο «Κασσιόπη, ένας μικρός τόπος, μια μεγάλη ιστορία» της Ε.Χ. Σαρακηνού (Πολιτιστικός Σύλλογος Κασσιόπης, 2013), προϊόν μακρόχρονης έρευνας και βασισμένο σε αποδεδειγμένες πηγές.
