ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ Ε’ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ 18.04.2021
Τά ψαλλόμενα τοῦ Ἑσπερινοῦ σέ κείμενο καί μετάφραση
ΚΕΙΜΕΝΑ Εἰς τό Κύριε ἐκέκραξα. Στίχ. Κατανυκτικά Ἦχος δ΄.
Ἤθελον δάκρυσιν ἐξαλεῖψαι, τῶν ἐμῶν πταισμάτων Κύριε τό χειρόγραφον καί τό ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς μου, διά μετανοίας εὐαρεστῆσαί σοι, ἀλλ’ ὁ ἐχθρός ἀπατᾶ με, καί πολεμεῖ τήν ψυχήν μου. Κύριε, πρίν εἰς τέλος ἀπόλωμαι, σῶσον με.
Τίς χειμαζόμενος καί προστρέχων, τῷ λιμένι τούτῳ οὐ διασώζεται; ἢ τίς ὀδυνώμενος, καί προσπίπτων, τῷ ἰατρείῳ τούτῳ οὐ θεραπεύεται; Δημιουργέ τῶν ἀπάντων, καί ἰατρέ τῶν νοσούντων, Κύριε, πρίν εἰς τέλος ἀπόλωμαι, σῶσόν με.
Πλῦνόν με τοῖς δάκρυσί μου Σωτήρ, ὃτι ῥερύπωμαι ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις. διό καί προσπίπτω σοι. Ἣμαρτον, ἐλέησόν με ὁ Θεός.
Πρόβατόν εἰμί τῆς λογικῆς σου ποίμνης, καί πρός σέ καταφεύγω, τόν ποιμένα τόν καλόν. ζήτησόν με τόν πλανηθέντα ὁ Θεός, καί ἐλέησόν με.
Ποίημα τοῦ κυρίου Ἰωσήφ. Ἦχος α΄. Πανεύφημοι Μάρτυρες.
Πτωχεύσας ὁ πλούσιος Χριστέ, τοὺς βροτοὺς ἐπλούτισας, ἀθανασίαν καὶ ἔλλαμψιν· διὸ πτωχεύσαντα, ἡδοναῖς τοῦ βίου, ἀρεταῖς με πλούτισον, καὶ πένητι Λαζάρῳ με σύνταξον, τῆς τοῦ πλουσίου με, τιμωρίας ἐξαιρούμενος, καὶ γεέννης, τῆς ἀποκειμένης μοι.
Κακίαν ἐπλούτησα δεινῶς, καὶ τρυφὴν ἠγάπησα, καὶ τῶν ἐν βίῳ ἀπήλαυσα, ἡδονῶν Κύριε, καὶ πυρὸς γεέννης, ὑπόδικος γέγονα, λιμώττοντα τὸν νοῦν μου ὡς Λάζαρον, παραβλεψάμενος, πρὸ πυλῶν τῶν θείων πράξεων, ἐρριμμένον, οἴκτειρόν με Δέσποτα.
Ἕτερον Προσόμοιον Ποίημα Θεοδώρου. Ἦχος α΄. Νεφέλην σε φωτός. Τὴν ἕκτην τῶν σεπτῶν, Νηστειῶν Ἑβδομάδα, προθύμως ἀπαρχόμενοι, Κυρίῳ, προεόρτιον ὕμνον, τῶν Βαΐων ἄσωμεν πιστοί, ἐρχομένῳ ἐν δόξῃ, δυνάμει θεότητος, ἐπὶ τὴν Ἱερουσαλήμ, νεκρῶσαι τὸν θάνατον· διὸ ἑτοιμάσωμεν εὐσεβῶς, τὰ τῆς νίκης σύμβολα, τοὺς κλάδους τῶν ἀρετῶν, τὸ Ὠσαννὰ ἐκβοῆσαι, τῷ Ποιητῇ τοῦ παντός.
Στιχηρὰ Προσόμοια Μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Παφνουτίου
Ἦχος α’. Τῶν οὐρανίων ταγμάτων Τῆς ἀσεβείας καθεῖλες τὰ ὀχυρώματα, ἐν τῇ ὑπομονῇ σου, Ἀθλοφόρε Κυρίου, καὶ νίκην οὐρανόθεν, ἐδέξω σοφέ· μὴ οὖν παύσῃ δεόμενος, ὑπὲρ τῶν πίστει τιμώντων τὴν ἱεράν, καὶ σεβάσμιόν σου ἄθλησιν. Τοὺς ἱερούς σου ἀγῶνας πιστῶς γεραίρομεν, ἀθλητικοὺς καμάτους, οὓς διήνυσας χαίρων, Παφνούτιε τρισμάκαρ, ὑπὲρ Χριστοῦ, τοῦ Σταυρὸν ὑπομείναντος, καὶ τήν ἁγίαν σου μνήμην περιχαρῶς, ἑορτάζομεν ἐν ᾄσμασιν. Ἡ τῶν λειψάνων σου θήκη, Ἱερομάρτυς Χριστοῦ, ὡς ποταμὸς ἐκβλύζει, τῶν ἰάσεων ῥεῖθρα, καὶ πάντων καταρδεύει τῶν εὐσεβῶν, τὰς καρδίας Παφνούτιε, τῶν προσφοιτώντων ἑκάστοτε ἐν αὐτῇ, καὶ ὑμνούντων τοὺς ἀγῶνάς σου.
Δόξα… Καὶ νῦν… Θεοτοκίον. Τῶν οὐρανίων ταγμάτων τὸ ἀγαλλίαμα, τῶν ἐπὶ γῆς ἀνθρώπων, κραταιὰ προστασία, ἄχραντε Παρθένε, σῶσον ἡμᾶς, τοὺς εἰς σὲ καταφεύγοντας, ὅτι ἐν σοὶ τὰς ἐλπίδας μετὰ Θεόν, Θεοτόκε ἀνεθέμεθα.
Φῶς ἱλαρόν… Προκείμενον. Ἦχος πλ. δ΄. Ἔδωκας κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις τό Ὄνομά σου, Κύριε.
Στίχ. Ἀπό τῶν περάτων τῆς γῆς πρός σε ἐκέκραξα. Σκεπασθήσομαι ἐν τῇ σκέπῃ τῶν πτερύγων σου.
Ἔδωκας κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις τό Ὄνομά σου, Κύριε.
Ἐκτενής, Καταξίωσον. Αἰτήσεις Ἱερέως…
Ἀπόστιχα. Ἦχος α΄. Θαυμαστή τοῦ Σωτῆρος, ἡ δι’ ἡμᾶς φιλάνθρωπος γνώμη· τῶν μελλόντων γὰρ τὴν γνῶσιν, ὡς παρόντων κεκτημένος, τοῦ Λαζάρου καὶ τοῦ Πλουσίου, τὸν βίον ἐστηλίτευσε· τῶν ἑκατέρων, οὖν τὸ τέλος ἐνοπτριζόμενοι, τοῦ μὲν φύγωμεν, τὸ ἀπηνὲς καὶ μισάνθρωπον, τοῦ δὲ ζηλώσωμεν, τὸ καρτερὲς καὶ μακρόθυμον, πρὸς τὸ σὺν αὐτῷ τοῦ Ἀβραὰμ κόλποις, ἐνθαλπόμενοι βοᾶν· Δικαιοκρῖτα Κύριε, δόξα σοι.
Στίχ. Πρός σέ ἦρα τούς ὀφθαλμούς μου, τόν κατοικοῦντα ἐν τῷ οὐρανῷ. Ἰδού, ὡς ὀφθαλμοί δούλων εἰς χεῖρας τῶν κυρίων αὑτῶν, ὡς ὀφθαλμοί παιδίσκης εἰς χεῖρας τῆς κυρίας αὑτῆς, οὕτως οἱ ὀφθαλμοί ἡμῶν πρός Κύριον τόν Θεόν ἡμῶν, ἕως οὗ οἰκτειρήσαι ἡμᾶς.
Καί πάλιν τό Ἰδιόμελον.Στίχ. Ἐλέησον ἡμᾶς, Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς, ὅτι ἐπί πολύ ἐπλήσθημεν ἐξουδενώσεως, ἐπί πλεῖον ἐπλήσθη ἡ ψυχή ἡμῶν. Τό ὄνειδος τοῖς εὐθυνοῦσι, καί ἡ ἐξουδένωσις τοῖς ὑπερηφάνοις.
Μαρτυρικόν Τῇ πρεσβείᾳ Κύριε πάντων τῶν Ἁγίων, καὶ τῆς Θεοτόκου, τὴν σὴν εἰρήνην δὸς ἡμῖν, καὶ ἐλέησον ἡμᾶς, ὡς μόνος οἰκτίρμων.
Δόξα, καί νῦν. Θεοτόκιον. Ἦχος ὁ αὐτός. Αὐτόμελον. Τῶν οὐρανίων ταγμάτων, τὸ ἀγαλλίαμα, τῶν ἐπὶ γῆς ἀνθρώπων, κραταιὰ προστασία, ἄχραντε Παρθένε, σῶσον ἡμᾶς, τοὺς εἰς σὲ καταφεύγοντας, ὅτι ἐν σοὶ τὰς ἐλπίδας μετὰ Θεόν, Θεοτόκε ἀνεθέμεθα.
Νῦν ἀπολύεις. Τρισάγιον… Ἦχος πλ. α΄. Θεοτόκε Παρθένε, Χαῖρε κεχαριτωμένη Μαρία∙ ὁ Κύριος μετά σοῦ∙ εὐλογημένη, σύ ἐν γυναιξί, καί εὐλογημένος ὁ καρπός τῆς κοιλίας σου, ὅτι Σωτῆρα ἔτεκες τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Βαπτιστά τοῦ Χριστοῦ, πάντων ἡμῶν μνήσθητι, ἵνα ρυσθῶμεν τῶν ἀνομιῶν ἡμῶν∙ σοί γάρ ἐδόθη χάρις πρεσβεύειν ὑπέρ ἡμῶν.
Δόξα. Ἱκετεύσατε ὑπέρ ἡμῶν, ἅγιοι Ἀπόστολοι, καί Ἅγιοι Πάντες, ἵνα ρυσθῶμεν κινδύνων καί θλίψεων∙ ὑμᾶς γάρ θερμούς προστάτας, πρός τόν Σωτῆρα κεκτήμεθα.
Καί νῦν. Θεοτόκιον. Ὑπό τήν σήν εὐσπλαγχνίαν καταφεύγομεν, Θεοτόκε∙ τάς ἡμῶν ἱκεσίας, μή παρίδῃς ἐν περιστάσει∙ ἀλλ’ ἐκ κινδύνων λύτρωσαι ἡμᾶς, μόνη Ἁγνή, μόνη εὐλογημένη.
Κύριε ἐλέησον, ιβ΄ Ὁ Ἱερεύς. Ὁ ὤν εὐλογητός Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν πάντοτε, νῦν καί ἀεί, καί εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων.
Ἐπουράνιε Βασιλεῦ, τούς πιστούς καί εὐσεβεῖς καί ὀρθοδόξους χριστιανούς στερέωσον ∙ τήν πίστιν στήριξον∙ τά ἔθνη πράυνον∙ τόν κόσμον εἰρήνευσον∙ τήν ἁγίαν Ἐκκλησίαν, πόλιν, νῆσον καί Ἱεράν Μητρόπολιν ταύτην καλῶς διαφύλαξον∙ τούς προαπελθόντας πατέρας καί ἀδελφούς ἡμῶν ἐν σκηναῖς Δικαίων τάξον∙ καί ἡμᾶς ἐν μετανοίᾳ καί ἐξομολογήσει παράλαβε, ὡς ἀγαθός καί φιλάνθρωπος.
Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας καί ἀργολογίας, μή μοι δῷς.
Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς, καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ.
Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾷν τά ἐμά πταίσματα, καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου∙ ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ἦχος β΄. Ὅτε ἐκ τοῦ ξύλου σέ νεκρόν Πάντων, προστατεύεις Ἀγαθή, τῶν καταφευγόντων ἐν πίστει, τῇ κραταιᾷ σου χειρί∙ ἄλλην γάρ οὐκ ἔχομεν, ἁμαρτωλοί πρός Θεόν, ἐν κινδύνοις καί θλίψεσιν, ἀεί μεσιτείαν, οἱ κατακαμπτόμενοι, ὑπό πταισμάτων πολλῶν. Μῆτερ τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου∙ ὅθεν σοι προσπίπτομεν∙ Ῥῦσαι, πάσης περιστάσεως τούς δούλους σου. |
Μ Ε Τ Α Φ Ρ Α Σ Η
Ήθελα με δάκρυα να διαγράψω, Κύριε, το χειρόγραφο των αμαρτιών μου και το υπόλοιπο της ζωής μου με την μετάνοια να σε ευχαριστήσω. Αλλά ο εχθρός με εξαπατά και πολεμεί την ψυχή μου. Γι’ αυτό πριν οδηγηθώ στον πνευματικό θάνατο, Κύριε σώσε με.
Ποιος είναι αυτός ο οποίος δοκιμάζεται από τον χειμώνα και ο οποίος αν πλεύσει στο λιμάνι τούτο, δεν θα σωθεί; Ποιος είναι αυτός που είναι πονεμένος και αν προσπέσει στο ιατρείο τούτο δεν θα βρει θεραπεία; Κύριε, εσύ που είσαι Δημιουργός του σύμπαντος και γιατρεύεις όσους είναι ασθενείς στην ψυχή και στο σώμα, πριν οδηγηθώ στον πνευματικό θάνατο, σώσε με.
Καθάρισέ με με τα δάκρυά μου, Σωτήρ, διότι έχω καταλερωθεί από τις πολλές μου αμαρτίες. Γι’ αυτό και πέφτω στα πόδια σου και σε παρακαλώ να με ελεήσεις, Θεέ μου, τον αμαρτωλό.
Είμαι το πρόβατο της λογικής σου ποίμνης, και προς εσένα καταφεύγω, ο οποίος είσαι ο καλός ποιμένας. Ζήτησε να με βρεις Θεέ μου, που έχω χαθεί στον κόσμο και ελέησέ με.
Με το να φτωχεύσεις, Χριστέ, συ ο πλούσιος, επλούτισες τους θνητούς ανθρώπους με αθανασία και δόξα (λαμπρότητα, φωτισμό)· γι’ αυτό αφού φτώχευσα με τις ηδονές της ζωής πλούτισέ με με αρετές και τοποθέτησέ με (βάλε με) μαζί με το φτωχό Λάζαρο αφού εξαιρεθώ (απαλλαγώ) της τιμωρίας του πλουσίου και της γέεννας που μου επιφυλάσσεται.
Έγινα φοβερά πλούσιος (επλούτησα φοβερά) από κακία και αγάπησα την ασέλγεια (φιληδονία) και απόλαυσα (εχάρηκα) τις ηδονές της ζωής, Κύριε, και έχω γίνει υπόδικος (υπαίτιος, ένοχος) του πυρός της γέεννας επειδή παράβλεψα (εγκατέλειψα, καταφρόνησα) του νου μου πεινασμένο (πεθαμένο της πείνας), όπως το Λάζαρο παραπεταμένο μπροστά στις πύλες των θείων πράξεων, λυπήσου με Δέσποτα.
Αρχίζοντες (κάμνοντες αρχή) με προθυμία την έκτη εβδομάδα των σεπτών (σεβαστών) Νηστειών ας ψάλλουμε, πιστοί, προεόρτιο ύμνο των Βαΐων στον Κύριο που έρχεται, μέσα σε δόξα με τη δύναμη της θεότητας προς την Ιερουσαλήμ για να νεκρώσει το θάνατο· γι’ αυτό ας ετοιμάσουμε με ευσέβεια τα σύμβολα της νίκης, δηλαδή τους κλάδους των αρετών για να αναβοήσουμε (να κραυγάσουμε) δυνατά τα Ωσαννά στον Ποιητή του παντός.
Γκρέμισες τα οχυρώματα της ασέβειας με την υπομονή σου, αθλοφόρε Κυρίου και δέχτηκες τη νίκη, σοφέ, από τον ουρανό. Μη σταματήσεις, λοιπόν, να παρακαλείς για όσους τιμούν με πίστη το ιερό και σεβαστό σου μαρτύριο. Τους ιερούς αγώνες σου εξυμνούμε με πίστη και τους μαρτυρικούς κόπους, Παφνούτιε τρισμακάριε, τους οποίους έφερες εις πέρας με χαρά για τον Χριστό που υπέμεινε τον Σταυρό. Και εορτάζουμε με μεγάλη χαρά και με ψαλμούς την αγία μνήμη σου.
Η θήκη των λειψάνων σου, ιερομάρτυρα του Χριστού, σαν ποταμός αναβλύζει το νερό των ιάσεων και ποτίζει, Παφνούτιε, τις καρδιές όλων των ευσεβών που κάθε φορά την προσκυνούν και εξυμνούν τους αγώνες σου.
Δόξα… Καί νυν… Θεοτοκίον. Εσύ που είσαι η αγαλλίαση των ουρανίων ταγμάτων και των ανθρώπων της γης, η δυνατή προστασία, αγνή Παρθένε, σώσε εμάς που καταφεύγουμε σε σένα· διότι, μετά από τον Θεό, σε σένα Θεοτόκε, αποθέτουμε τις ελπίδες μας.
Έδωσες κληρονομιά στους φοβουμένους το όνομά σου, Κύριε.
Από την άκρη της γης σε σένα φώναξα δυνατά.
Θα σκεπαστώ κάτω από την σκέπη των πτερύγων σου. Έδωσες κληρονομιά στους φοβουμένους το όνομά σου, Κύριε.
Είναι άξια θαυμασμού η φιλάνθρωπη σκέψη (κρίση, απόφαση) του Σωτήρα για μας· διότι αφού έχει αποκτήσει τη γνώση των μελλόντων ως παρόντων (δηλαδή γνωρίζει τα μέλλοντα ως παρόντα) εστιγμάτισε (επέπληξε) το βίο (τη ζωή) του φτωχού Λαζάρου και του Πλουσίου· του καθενός, λοιπόν, το τέλος αφού δούμε (αφού παρατηρήσουμε), ας αποφύγουμε του μεν (Πλουσίου) τη σκληρότητα και τη μισανθρωπία, του δε (Λαζάρου) ας ζηλέψουμε την υπομονή και τη μακροθυμία, ώστε μαζί με αυτόν θερμαινόμενοι (φλεγόμενοι από αγάπη) μέσα στους κόλπους του Αβραάμ να φωνάξουμε δυνατά· δόξα σε σένα δικαιοκρίτη (που κρίνεις δίκαια) Κύριε.
Σε σένα που κατοικείς στον ουρανό σήκωσα τα μάτια μου. Να, όπως τα μάτια των δούλων στα χέρια των κυρίων τους, όπως τα μάτια της υπηρέτριας (δούλης) στα χέρια της κυρίας της, έτσι τα μάτια μας (στρέφονται) προς τον Κύριο το Θεό μας μέχρις ότου μας λυπηθεί (ευσπλαχνιστεί).
Ελέησέ μας, Κύριε, ελέησέ μας, γιατί πάρα πολύ εξουδενωθήκαμε (εξευτελιστήκαμε), πάρα πολύ χόρτασε η ψυχή μας τον εξευτελισμό (την κοροϊδία) των αλαζόνων και την καταφρόνια (περιφρόνηση) των εγωϊστών (υπεροπτικών).
Με την πρεσβεία, Κύριε, όλων των Αγίων και της Θεοτόκου την ειρήνη σου δώσε μας ως μόνος εύσπλαγχνος (ελεήμων).
Η υπερβολική χαρά των ουρανίων (αγγελικών) ταγμάτων και η ισχυρή προστασία των ανθρώπων που βρίσκονται πάνω στη γη, αμόλυντε (άσπιλε) Παρθένε, σώσε εμάς που καταφεύγουμε σε σένα, διότι τις ελπίδες μας μετά από το Θεό σε σένα, Θεοτόκε, έχουμε αναθέσει (αποθέσει).
Θεοτόκε Παρθένε, Χαίρε κεχαριτωμένη Μαρία∙ ο Κύριος είναι μαζί σου∙ ευλογημένη είσαι συ μεταξύ των γυναικών και ευλογημένος ο καρπός της κοιλίας σου, διότι γέννησες τον Σωτήρα των ψυχών μας.
Βαπτιστή του Χριστού, θυμήσου όλους εμάς, ώστε να λυτρωθούμε (να σωθούμε ή να θεραπευτούμε) από τις ανομίες μας (παρανομίες μας) διότι σε σένα δόθηκε η χάρη να πρεσβεύεις για μας.
Παρακαλέσατε για μας, Άγιοι Απόστολοι και Άγιοι Πάντες, ώστε να λυτρωθούμε (να σωθούμε) από κινδύνους και θλίψεις∙ διότι εσάς θερμούς προστάτες προς τον Κύριο έχουμε αποκτήσει.
Κάτω από τη δική σου ευσπλαχνία καταφεύγουμε, Θεοτόκε∙ τις ικεσίες μας (τις παρακλήσεις μας) μην παραβλέψεις (μη σε δύσκολη θέση) καταστήσεις∙ αλλά λύτρωσέ μας (ελευθέρωσέ μας) από τους κινδύνους, συ που είσαι η μόνη Αγνή, η μόνη ευλογημένη
Αυτός που είναι ευλογημένος ο Χριστός ο Θεός μας, πάντοτε, τώρα και αιωνίως και στους απεράντους αιώνες.
Επουράνιε βασιλιά∙ τους πιστούς και ευσεβείς και ορθοδόξους χριστιανούς στερέωσε∙ την πίστη στήριξε∙ τα έθνη καταπράυνε (μαλάκωσε)∙ τον κόσμο ειρήνευσε∙ την Αγία Εκκλησία, την πόλη, τη νήσο, την Ιερή Μητρόπολη αυτή διαφύλαξέ τη καλά∙ τους πατέρες και αδελφούς μας που έχουν απέλθει (κοιμηθεί) προ καιρού (που απήλθαν ή αναχώρησαν πρώτοι), κατάταξε στις σκηνές των δικαίων και εμάς παράλαβε σε μετάνοια και εξομολόγηση ως αγαθός και φιλάνθρωπος.
Κύριε και αρχηγέ της ζωής μου, μη μου δώσεις πνεύμα (διάθεση) οκνηρίας, περιεργείας και αργολογίας.
Αλλά χάρισε σε μένα το δούλο σου πνεύμα (διάθεση) σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης.
Ναι, Κύριε βασιλιά, χάρισέ μου τη διάθεση να βλέπω τα δικά μου πταίσματα και να μη κατακρίνω τον αδελφό μου. (Και τα ζητώ από Σένα) διότι είσαι ευλογημένος στους απεράντους αιώνες. Γένοιτο (είθε).
Ώ Αγαθή (Θεοτόκε) προστατεύεις όλους εκείνους που με πίστη καταφεύγουν στη (βοήθεια που προσφέρει) η πανίσχυρη χείρα Σου∙ (διότι) άλλη δυνατότητα συνεχούς διαμεσολαβήσεως στον Θεό σε ώρες κινδύνων και θλίψεων δεν έχουμε (εκτός από Σένα) εμείς οι αμαρτωλοί που λυγίζουμε υπό το βάρος των αμαρτιών μας∙ γι’ αυτό προσπίπτουμε στα πόδια σου (ικετευτικά και Σε παρακαλούμε) ώ Μητέρα του Υψίστου Θεού∙ Λύτρωσε από κάθε ανάγκη (εμάς) τους δούλους σου. |