Ο ΝΗΦΑΛΙΟΣ ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΦΙΛΗΔΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
Συνεχίστηκαν το βράδυ της Πέμπτης 5 Οκτωβρίου 2017 οι συνάξεις του κύκλου φοιτητών, νέων επιστημόνων και εργαζομένων που διοργανώνει για δέκατη πέμπτη συνεχόμενη χρονιά η Ιερά Μητρόπολις Κερκύρας στο Πνευματικό Κέντρο (Ακαδημίας 2). Το θέμα του Χειμερινού Εξαμήνου είναι «Αθεΐα και πίστη: από τον αρχαιοελληνικό στον χριστιανικό λόγο». Και η δεύτερη σύναξη ήταν αφιερωμένη στον Επίκουρο, με πηγή την «Επιστολή προς Μενοικέα».
Ο αρχαίος φιλόσοφος επιμένει στην αρετή της ολιγάρκειας. «Μια σκέτη σούπα σου δίνει ίση ευχαρίστηση με ένα πολυτελές γεύμα, όταν έχει φύγει όλο το δυσάρεστο αίσθημα από την έλλειψη τροφής, το να συνηθίζει κανείς στον απλό τρόπο ζωής κα όχι στην πολυτέλεια εξασφαλίζει την υγεία στον άνθρωπο και τον κάνει ικανό να ανταπεξέρχεται με αποφασιστικότητα τις αναγκαίες περιστάσεις της ζωής και τις μεταστροφές της.
Έγινε λόγος για τα τέσσερα σημεία της αποφασιστικότητας στη ζωή μας: βάση της η ισχυρή θέληση. Στη συνέχεια ότι δεν μας νικούν οι δεύτερες σκέψεις και ο φόβος της ήττας. Κατόπιν, η στρατηγική όχι μόνο για να πετύχουμε, αλλά και για να κρατήσουμε αυτό που πετύχαμε. Τέταρτος, αλλά ίσως ο πιο σπουδαίος παράγοντας, είναι η εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού και στην βοήθειά Του. Ο αποφασιστικός άνθρωπος κάνει αυτό που περνά από το χέρι του. Αφήνει όμως στον Θεό την έκβαση και εμπιστεύεται ακόμη και την ήττα του στην πρόνοια Εκείνου.
Κατά τον Επίκουρο γλυκύς είναι ο βίος της ηδονής, όχι όμως των ασώτων, αλλά αυτός που προέρχεται από τον «νηφάλιο-νήφοντα λογισμό». Για τον φιλόσοφο νήφων είναι ο λογισμός ο οποίος διερευνά τους λόγους για τους οποίους προτιμούμε ή αποφεύγουμε καθετί και αποδιώχνουμε δοξασίες που ταράζουν την ψυχή μας, ένα είδος ντετερμινισμού της επιθυμίας και αποδίωξης της δοκησισοφίας.
Για την πνευματική παράδοση της πίστης μας «νήφων» είναι ο λογισμός ας όταν ελέγχει τα πάθη και τις κακίες, τους πειρασμούς του διαβόλου μη αφήνοντάς τους να κυριεύσουν τη ύπαρξή μας. Δεν είναι όμως μόνο η αρνητική όψη, αλλά και η θετική της επίγνωσης του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος μπορεί να βρει τον Θεό πίσω από κάθε περίσταση της ζωής.
Για τον Επίκουρο στόχος της ζωής είναι η απόκτηση της φρόνησης, από την οποία απορρέουν όλες οι αρετές και η οποία διδάσκει ότι δεν είναι δυνατόν να ζει κανείς χαρούμενα αν η ζωή του δε έχει γνώση, ομορφιά και δικαιοσύνη και τελικά χαρά. Για την πνευματική μας παράδοση φρόνηση σημαίνει επίγνωση του νοήματος της κατά Θεόν ζωής που είναι η υπέρβαση του χρόνου και του θανάτου, με την αγάπη και την πίστη στην ανάσταση!
Αυτός ο τρόπος έρχεται διά της Θεογνωσίας και του φωτός της. Η Θεογνωσία μας κάνει να επιζητούμε και να ζούμε την ομορφιά, όχι στο επίπεδο μόνο της καλαισθησίας, αλλά και της αρετής της ψυχής, όπως επίσης και την δικαιοσύνη που συνεπάγεται στην προσφορά και στην άρνηση να αδικήσω τον άλλο, να δικαιωθώ εγώ και να γίνει εκείνος δυστυχισμένος.
Τέλος, τονίστηκε ότι για τον Επίκουρο τρεις είναι οι πηγές των γεγονότων της ζωής: α. η ειμαρμένη, δηλαδή η αναγκαιότητα που πηγάζει από την επιθυμία του θεού ή τω θεών να έρχονται έτσι τα πράγματα στη ζωή μας εν είδει μοίρας β. από την τύχη, που είναι άστατη και γ. από τα όσα εξαρτώνται από εμάς, στα οποία φέρουμε την ευθύνη του αυτεξουσίου. Τα γεγονότα που έρχονται από την τύχη ξεκινούν χωρίς δική μας ευθύνη. Το πώς όμως θα τα διαχειριστούμε είναι δικό μας θέμα.
Για την πνευματική μας παράδοση η πίστη στον Θεό και την πρόνοιά Του μας βοηθά να υπερβούμε ό,τι δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Ο κόπος και ο αγώνας μας σε συνδυασμό με την ευθύνη μας βοηθούν να χτίσουμε πορεία ζωής και η εκζήτηση της σωτηρίας ολοκληρώνει τον σκοπό της ζωής μας. Όλα αυτά μέσα στην Εκκλησία.
Έγινε συζήτηση και τονίστηκε ότι ο πολιτισμός μας σήμερα δε δίνει αξία στον νήφοντα λογισμό, αλλά στον άνθρωπο της κατανάλωσης. Δεν ζητά το περιορισμό των επιθυμιών και των ηδονών αλλά την επικράτησή τους, με την ψευδαίσθηση ότι όλα τα δικαιούμαστε, ακριβώς διότι στηρίζεται στην δύναμη των αισθήσεων και όχι του νου και της ολιγάρκειας.
Οι συναντήσεις συνεχίζονται μετά από ένα διάλειμμα την επόμενη εβδομάδα, στις 19 Οκτωβρίου 2017 και ώρα 9.15 μ.μ. με θέμα πάλι από τις «Γνώμες» του Επίκουρου