Ιερός ναός Αγίων Πάντων πόλεως

Ιερός ναός Αγίων Πάντων πόλεως

Ο ιστορικός Ιερός Ναός των Αγίων Πάντων και της Παναγίας Βλαχέρνας πρωτοχτίστηκε στο καντούνι των Λαζανιέρων (σημερινή οδός Αγίων Πάντων) το 1688 από τον Ιερομόναχο Ιερεμία Σπόρο, ο οποίος ήταν κτίτορας και κάτοχος του Ιερού Ναού της Αγίας Πελαγίας στο Σαρόκο. Η διοίκηση των Βενετών είχε αποφασίσει για δικούς της λόγους να γκρεμίσει το ναό του και ο Ιωακείμ εξασφάλισε ένα μικρό οικόπεδο. Εκεί έχτισε ναό, αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες, ο οποίος ήταν περίπου μισός στην έκταση από ό,τι είναι σήμερα. Σταδιακά ο Ναός απέκτησε αδελφότητα αποτελούμενη από 27 οικογένειες, μεταξύ των οποίων ήταν και 6 οικογένειες ευγενών. Αδελφότητα αποκτούσε ένας Ναός στην Κέρκυρα, όταν κάποιοι αποφάσιζαν να έχουν όλα τα δικαιώματά τους σ’ αυτόν, εκεί βαπτίζονταν, λειτουργούνταν, παντρεύονταν, κηδεύονταν και  άφηναν και τμήμα από τις περιουσίες τους.

Ο Ναός στα μέσα του 19^ου αιώνα παρήκμασε οικονομικά. Εκείνα τα χρόνια η αδελφότητα των κρεοπωλών και εκδορέων είχε στην κατοχή της το Ναό της Παναγίας Βλαχέρνας, στην είσοδο του Νέου Φρουρίου. Οι Άγγλοι γκρέμισαν το ναό και η αδελφότητα πρότεινε στην αντίστοιχη των Αγίων Πάντων την συνένωση των δύο ναών, με αποτέλεσμα να χτισθεί ο Ναός όπως είναι στη σημερινή του μορφή το 1851, επί Μητροπολίτου Κερκύρας Αθανασίου Πολίτου, ο οποίος τον εγκαινίασε.

Από τον κατεδαφισθέντα Ναό της Βλαχέρνας μετεφέρθησαν στο Ναό των Αγίων Πάντων το τέμπλο με τις περίφημες φορητές εικόνες του, όπως επίσης και η εφέστιος εικόνα της Παναγίας της Βλαχέρνας, η οποία κοσμεί και σήμερα το Ναό.

Η αδελφότητα των κρεοπωλών στήριξε πολύ το Ναό. Για κάθε μοσχάρι που έσφαζαν, το ένα πόδι που πουλούσαν πήγαινε σε ξεχωριστό ταμείο υπέρ του Ιερού Ναού. Ο Ναός είχε μεγάλη περιουσία, κυρίως κτηματική. Σταδιακά, για διάφορους λόγους, έχασε την δόξα και την αίγλη του, και το μεγαλύτερο τμήμα της περιουσίας του. Η αδελφότητα των κρεοπωλών, όπως και όλες οι αδελφότητες στην Κέρκυρα, διαλύθηκε, παρότι και σήμερα, κατ’ ανάμνηση του παλαιού καθεστώτος, στο εκκλησιαστικό συμβούλιο του Ναού υπηρετούν κρεοπώλες.

Εκτός από την εφέστιο εικόνα της Παναγίας των Βλαχερνών, ο Ναός έχει και άλλα κειμήλια, ιδιαίτερης καλλιτεχνικής και ιστορικής αξίας. Ξεχωρίζει ο Εσταυρωμένος στο Άγιο Βήμα, αρίστης ανατομίας. Τα τρία βημόθυρα, που απεικονίζουν τον Νυμφίο Χριστό και τους δύο Ιεράρχες, τους Πατριάρχες Αλεξανδρείας Ιωάννη τον Ελεήμονα και Κύριλλο. Οι εικόνες του Δωδεκαόρτου στο τέμπλο, εκ των οποίων οι περισσότερες είναι έργα του περίφημου αγιογράφου Γεωργίου Χρυσολωρά. Οι δύο εικόνες στα Δεσποτικά, έργο του ιερέα Θεοδώρου Αγγελάτου, η εικόνα των Αγίων Πάντων, έργο του ιερομονάχου Δανιήλ Κόκλα, και η πρόσφατα αποκαλυφθείσα εικόνα του Αγίου Νικολάου, θαυμάσιας βυζαντινής τεχνοτροπίας. Στο Ναό υπάρχουν ακόμη πίνακες που αποδίδονται στον τοπικό ζωγράφο Σαμαρτζή.

Σπουδαίας τέχνης είναι το τέμπλο του Ιερού Ναού, το οποίο ήταν επιζωγραφισμένο και προσφάτως καθαρίστηκε, αποκαλύπτοντας τα φύλλα ασημιού με τα οποία είναι επενδυμένο, ενώ συνεχίζονται οι προσπάθειες περαιτέρω εξωραϊσμού και διακοσμήσεως του Ναού από το νυν Εκκλησιαστικό Συμβούλιο.

Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε στο Ναό η προσφορά του μακαριστού πρωθιερέως Γεωργίου Μαξιμιλιανού, ο οποίος είχε καθιερώσει την ντόπια κερκυραϊκή ψαλμωδία, χάρις στην παρουσία ενός λαμπρού Κερκυραίου ψάλτη, του Θ. Μωραΐτη. Στο Ναό σήμερα ψάλλει ο Πρωτοψάλτης Γ. Λαδοβρέχης και μικρή χορωδία, η οποία αποδίδει τους ύμνους σύμφωνα με την βυζαντινή μουσική παράδοση, με συμψαλμωδία του εκκλησιάσματος.

Το χειμώνα κάθε Σάββατο (4-5.30 το απόγευμα) γίνεται κατηχητική συνάντηση για τα παιδιά των μεγάλων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου στο χώρο του Ιερού Ναού, ενώ την ίδια μέρα (5-6 το απόγευμα) στο Πνευματικό Κέντρο «Γωνιά» του Ιερού Ναού επί της οδού Βονδιόλου 1 γίνεται συνάντηση για παιδιά Γυμνασίου-Λυκείου. Κάθε δεύτερο Σάββατο (4-5 το απόγευμα) γίνεται συνάντηση για νέα ζευγάρια, ενώ κάθε Κυριακή, μετά τη Θεία Λειτουργία, προσφέρεται καφές στον ίδιο χώρο, με την βοήθεια και την παρουσία όσων επιθυμούν. Παράλληλα, κάθε Κυριακή, μετά την λειτουργία στον Ιερό Ναό γίνεται κατηχητική συνάντηση για παιδιά προσχολικής ηλικίας και των τριών πρώτων τάξεων του Δημοτικού.

Στο Ναό τελείται η Θεία Λειτουργία κάθε Κυριακή και μεγάλη εορτή, ενώ το απόγευμα του Σαββάτου τελείται ο Εσπερινός. Το χειμώνα τελείται μία φορά τον μήνα ιερά αγρυπνία.

Τα τελευταία χρόνια η ουρανία του ναού (η οροφή) αγιογραφήθηκε με μία εξαιρετική παράσταση Πάντων των Αγίων καμωμένη από τον αγιογραφικό οίκο Καραβασίλη στην Λάρισα.

Επίσης, πρόσφατα αποκαλύφθηκε στο μπροστινό μέρος της Αγίας Τραπέζης ένας μοναδικός δικέφαλος αετός, ανάγλυφος σε πέτρα, επιχρυσωμένος, ο οποίος συντηρήθηκε και γίνεται έρευνα στα αρχεία για να βρεθούν περισσότερα στοιχεία γι’ αυτόν.

Ο Ναός πανηγυρίζει δύο φορές το χρόνο. Την Κυριακή των Αγίων Πάντων και στις 2 Ιουλίου, ημέρα εορτής της Παναγίας της Βλαχέρνας.

Για τον ναό μπορεί κανείς να δει στοιχεία για την όλη διακονία του στην ιστοσελίδα www.apantes.gr και στο Facebook στο Γωνια Αγιοι πάντες.

Ο Ναός έγινε ενοριακός το 2014.